<a href="/instituten" title="Instituten">Naar het institutenoverzicht</a>

Over de instituten

Wat betekent academische vrijheid? Welke grenzen kunnen eraan gesteld worden en wie is er verantwoordelijk voor? In dit rapport werkt de KNAW het nader uit. Het rapport geeft een voorzet voor nadere discussie over het onderwerp.

Wat betekent academische vrijheid? Welke grenzen kunnen eraan gesteld worden en wie is er verantwoordelijk voor? In dit rapport werkt de KNAW het nader uit. Het rapport geeft een voorzet voor nadere discussie over het onderwerp. 

Academische vrijheid in Nederland

De KNAW is het forum, de stem en het geweten van de wetenschap in Nederland. Haar instituten behoren met hun onderzoek en hun collecties tot de (inter)nationale top. Aan de basis van al haar activiteiten ligt de overtuiging dat kennis en creativiteit de belangrijkste grondstoffen zijn voor welzijn en welvaart.

Over de KNAW

De KNAW viert op donderdag 5 juni haar jaarlijkse Akademiemiddag. Dit jaar gaan we in op het thema ‘wetenschap in roerige tijden’. De bijeenkomst is vol. U kunt wel meekijken via bovenstaande livestream. De stream start vanzelf zodra de bijeenkomst begint.

De KNAW viert op donderdag 5 juni haar jaarlijkse Akademiemiddag. Dit jaar gaan we in op het thema ‘wetenschap in roerige tijden’. 

KNAW Trippenhuis - Kloveniersburgwal 29, Amsterdam

Wetenschap in roerige tijden - Akademiemiddag 2025

Publieke monumenten kunnen sterke emoties oproepen. De laatste jaren veranderen onze opvattingen erover radicaal, onder invloed van bewegingen als Black Lives Matter, door sociale bewustwording en de groei van historisch besef. Soms worden de helden van vroeger van hun sokkels getrokken maar het verwijderen van beelden wist de geschiedenis niet uit. Een commissie van de KNAW heeft geadviseerd hoe we met het omstreden erfgoed om moeten gaan, en hoe we het debat er over het beste kunnen voeren.

Publieke monumenten kunnen sterke emoties oproepen. De laatste jaren veranderen onze opvattingen erover radicaal, onder invloed van bewegingen als Black Lives Matter, door sociale bewustwording en de groei van historisch besef. Soms worden de helden van vroeger van hun sokkels getrokken maar het verwijderen van beelden wist de geschiedenis niet uit. Een commissie van de KNAW heeft geadviseerd hoe we met het omstreden erfgoed om moeten gaan, en hoe we het debat er over het beste kunnen voeren.

Wankele sokkels - Omstreden monumenten in de openbare ruimte

De KNAW Early Career Award stimuleert een divers palet van wetenschappers die in de eerste jaren na hun promotie waardevolle en vernieuwende bijdragen leveren aan de wetenschap. Deze bijdragen kunnen betrekking hebben op de in het <a href="https://recognitionrewards.nl/about/position-paper/">programma Erkennen & Waarderen</a> genoemde thema’s: onderzoek, onderwijs, impact, patiëntenzorg (in umc’s) of leiderschap.

De KNAW Early Career Award stimuleert een divers palet van wetenschappers die in de eerste jaren na hun promotie waardevolle en vernieuwende bijdragen leveren aan de wetenschap. Deze bijdragen kunnen betrekking hebben op de in het programma Erkennen & Waarderen genoemde thema’s: onderzoek, onderwijs, impact, patiëntenzorg (in umc’s) of leiderschap.



KNAW Early Career Award

Welke invloed heeft klimaatverandering op de groei van het groot koolwitje? Is er een relatie tussen zelfregulering en gokverslaving? Hoe bouw je het mechanisme Antikythera uit de klassieke oudheid dat de positie van hemellichamen kon voorspellen na? En welke effecten heeft de representatie van vrouwen in reclames? Ook dit jaar ontving de KNAW originele inzendingen voor de KNAW Onderwijsprijs 2024. De jury heeft twaalf winnaars uitgekozen die elk op creatieve manier hun onderzoeksvragen beantwoorden. Soms in documentaire-vorm, soms door een complex apparaat te ontwikkelen – de jury was bijzonder verrast van het hoge niveau.

Welke invloed heeft klimaatverandering op de groei van het groot koolwitje? Is er een relatie tussen zelfregulering en gokverslaving? Hoe bouw je het mechanisme Antikythera uit de klassieke oudheid dat de positie van hemellichamen kon voorspellen na? En welke effecten heeft de representatie van vrouwen in reclames? De jury heeft twaalf winnaars uitgekozen die elk op creatieve manier hun onderzoeksvragen beantwoorden. 

Leerlingen winnen KNAW Onderwijsprijs 2024 voor buitengewone vwo-profielwerkstukken 

Kennis & creativiteit als basis van onze samenleving.

Welkom bij de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen: hoeder en duider van de wetenschap in Nederland

Blijf op de hoogte van de activiteiten van de KNAW, de Akademie van Kunsten en De Jonge Akademie via onze nieuwsbrief. <a href="https://mailchi.mp/knaw/mailings" title="Aanmelden KNAW-nieuwsbrieven">Meld u hier aan</a>.

Nieuws

Wetenschapsantropoloog Marianne de Laet wordt per 1 juni 2024 directeur van het Meertens Instituut van de KNAW. De Laet is hoogleraar Anthropology and Science, Technology, and Society aan het Harvey Mudd College (Verenigde Staten), waar zij tot afgelopen zomer ook Associate Dean for Academic Affairs was. Daarvoor was ze als gastonderzoeker gelieerd aan de faculteit Maatschappij & Gedrag van de Universiteit van Amsterdam. Haar expertise ligt op het terrein van antropologie van techniek en cultuur, wetenschap en samenleving. Ze volgt Inger Leemans op, interim-directeur van het Meertens Instituut.

Wetenschapsantropoloog Marianne de Laet wordt per 1 juni 2024 directeur van het Meertens Instituut van de KNAW. De Laet is hoogleraar Anthropology and Science, Technology, and Society aan het Harvey Mudd College (Verenigde Staten), waar zij tot afgelopen zomer ook Associate Dean for Academic Affairs was. Daarvoor was ze als gastonderzoeker gelieerd aan de faculteit Maatschappij & Gedrag van de Universiteit van Amsterdam. Haar expertise ligt op het terrein van antropologie van techniek en cultuur, wetenschap en samenleving. Ze volgt Inger Leemans op, interim-directeur van het Meertens Instituut.  

Wetenschapsantropoloog Marianne de Laet nieuwe directeur Meertens Instituut 

Het IISG is een vooraanstaand en internationaal archief- en onderzoeksinstituut op het terrein van de sociale geschiedenis, de geschiedenis van arbeid en sociale bewegingen.

Het IISG is een vooraanstaand en internationaal archief- en onderzoeksinstituut op het terrein van de sociale geschiedenis, de geschiedenis van arbeid en sociale bewegingen.

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) 

DANS is het nationale expertisecentrum en repository voor onderzoeksdata.

DANS is het nationale expertisecentrum en repository voor onderzoeksdata.

DANS

Het Westerdijk Fungal Biodiversity Institute (Westerdijk Instituut-KNAW) beheert een wereldvermaarde collectie van levende schimmels, gisten en bacteriën en is een expertisecentrum voor mycologie, onderzoek naar schimmels en zwammen.

Het Westerdijk Fungal Biodiversity Institute (Westerdijk Instituut-KNAW) beheert een wereldvermaarde collectie van levende schimmels, gisten en bacteriën en is een expertisecentrum voor mycologie, onderzoek naar schimmels en zwammen.

Westerdijk Fungal Biodiversity Institute 

Het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI-KNAW) doet onderzoek naar bevolkingsvraagstukken en ontsluit demografische kennis voor gebruikers in de wetenschap, het beleid en de samenleving.

Het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI-KNAW) doet onderzoek naar bevolkingsvraagstukken en ontsluit demografische kennis voor gebruikers in de wetenschap, het beleid en de samenleving.

Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI)

Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies is een nationaal en internationaal expertisecentrum voor interdisciplinair onderzoek naar de geschiedenis van wereldoorlogen, grootschalig geweld en genociden, en de maatschappelijke uitwerking daarvan. Daarnaast verzamelt, bewaart en ontsluit het NIOD archieven en collecties.

Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies is een nationaal en internationaal expertisecentrum voor interdisciplinair onderzoek naar de geschiedenis van wereldoorlogen, grootschalig geweld en genociden, en de maatschappelijke uitwerking daarvan. Daarnaast verzamelt, bewaart en ontsluit het NIOD archieven en collecties.

NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies 

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch onderzoek naar organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen, op het land en in het water.

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch onderzoek naar organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen, op het land en in het water.

Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO) 

Het Nederlands Herseninstituut-KNAW verricht fundamenteel en strategisch wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de neurowetenschappen. Het accent ligt daarbij op hersenonderzoek en onderzoek naar het visuele systeem.

Het Nederlands Herseninstituut-KNAW verricht fundamenteel en strategisch wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de neurowetenschappen. Het accent ligt daarbij op hersenonderzoek en onderzoek naar het visuele systeem.

Nederlands Herseninstituut

Het Meertens Instituut-KNAW richt zich op de wetenschappelijke bestudering en documentatie van de Nederlandse taal en cultuur.

Het Meertens Instituut-KNAW richt zich op de wetenschappelijke bestudering en documentatie van de Nederlandse taal en cultuur.

Meertens Instituut

Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) (1851) verricht onderzoek naar Zuidoost-Azië en de Caraïben vanuit een interdisciplinair en comparatief perspectief. Het onderzoek richt zich voornamelijk op de (dis)continuïteiten tussen de koloniale periode, de contemporaire geschiedenis en hedendaagse ontwikkelingen. Ook de doorwerking van het koloniale verleden in postkoloniaal Nederland behoort tot het programma.

Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV-KNAW) is een geestes- en sociaalwetenschappelijk onderzoeksinstituut gericht op Zuidoost-Azië en de Caraïben. 

Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) 

Het instituut beoogt de Nederlandse geschiedenis en cultuur inclusiever maken. Het instituut ontsluit historische bronnen en literaire teksten voor verder analytisch en interpretatief onderzoek. Daarnaast neemt het Huygens Instituut het voortouw in het ontwikkelen van innovatieve methoden, tools en duurzame digitale infrastructuur.

Het instituut beoogt de Nederlandse geschiedenis en cultuur inclusiever maken. Het instituut ontsluit historische bronnen en literaire teksten voor verder analytisch en interpretatief onderzoek. Daarnaast neemt het Huygens Instituut het voortouw in het ontwikkelen van innovatieve methoden, tools en duurzame digitale infrastructuur.

Huygens Instituut

Het onderzoek binnen het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek -KNAW richt zich op de ontwikkelings- en stamcelbiologie. Het instituut heeft 24 onderzoeksgroepen die fundamenteel, multidisciplinair onderzoek verrichten op gezonde en zieke cellen, weefsels en organismen. Het Hubrecht Instituut werkt samen met talrijke laboratoria op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Het instituut heeft een speciaal partnerschap met het UMC Utrecht, Universiteit Utrecht, Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie, het European Molecular Biology Laboratory (EMBL) en Oncode Institute.

Het Hubrecht Instituut – KNAW doet wereldwijd toonaangevend onderzoek op het gebied van ontwikkelingsbiologie en stamcellen. De onderzoeksgroepen doen fundamenteel, multidisciplinair onderzoek op gezonde en zieke cellen, weefsels en organismen.

Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek 

Het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS-KNAW) is een intellectuele vrijhaven en stimuleert interdisciplinair en nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek in de sociale - en geesteswetenschappen.

Het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS-KNAW) is een intellectuele vrijhaven en stimuleert interdisciplinair en nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek in de sociale - en geesteswetenschappen. 

Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) 

De KNAW-instituten nemen een prominente plaats in de (internationale) wetenschap in. Ze functioneren als nationaal kenniscentrum en beheren en ontsluiten unieke en vaak wereldvermaarde collecties en/of onderzoeksfaciliteiten.<a href="/over-de-instituten" title="Over de instituten">Lees meer over de instituten</a>

Instituten

At the Academy, we consider the security of our IT systems to be very important. Despite our care for the security of our systems, a weakness may nevertheless exist. If you find a weakness in one of our systems, please report it to us immediately so that we can take action as quickly as possible.

Responsible disclosure policy

Op 27 november 2023 was de discussiebijeenkomst ’Essentiële geneesmiddelen als publiek goed: Ruimte voor maatschappelijk eigenaarschap?’, georganiseerd door de KNAW. Deze bijeenkomst bood een waardevol platform, waar experts uit wetenschap, beleid en de farmaceutische sector samenkwamen om van gedachten te wisselen over dit onderwerp.

Op 27 november 2023 was de discussiebijeenkomst ’Essentiële geneesmiddelen als publiek goed: Ruimte voor maatschappelijk eigenaarschap?’, georganiseerd door de KNAW. Deze bijeenkomst bood een waardevol platform, waar experts uit wetenschap, beleid en de farmaceutische sector samenkwamen om van gedachten te wisselen over dit onderwerp. 

'Wetenschap moet rol in ontwikkeling medicijnen terugpakken' - Verslag discussiebijeenkomst Essentiële geneesmiddelen als publiek goed

An expert meeting (afternoon) and a symposium (evening) for a broader public. You are welcome to attend both meetings.

An expert meeting (afternoon) and a symposium (evening) for a broader public.

Proofs: from Euclid to AI  - Exploring the power of deep learning

Wetenschappers in Nederland hebben steeds minder ruimte om zelf het onderwerp en de aanpak van hun onderzoek te bepalen. Ook de vrijheid om samen te werken met buitenlandse collega’s staat onder druk. En vanwege intimidatie trekken onderzoekers zich terug uit het maatschappelijk debat. Dat staat in het op 15 mei verschenen rapport waarin de KNAW een aantal actuele bedreigingen van de academische vrijheid analyseert en verschillende partijen oproept om maatregelen te nemen om de academische vrijheid in Nederland beter te beschermen.

De KNAW heeft de bedreigingen van de academische vrijheid nader geanalyseerd en opnieuw aandacht gevraagd voor manieren waarop academische vrijheid beter kan worden beschermd.

Academische vrijheid in Nederland: reactie op actuele dreigingen

The Academy Medal is awarded every other year to individuals who have made an outstanding contribution to the advancement of science in the Netherlands in the broadest sense.

The Academy Medal is awarded every other year to individuals who have made an outstanding contribution to the advancement of science in the Netherlands in the broadest sense.

Academy Medal

Knowledge and creativity as the basis of our society.

Welcome to the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW): guardian and interpreter of science in the Netherlands

Het Trippenhuis is met haar historische architectuur een bijzondere locatie voor uw evenement. Het werd tussen 1660 en 1662 gebouwd als woonhuis voor de broers Louys en Hendrick  Trip, handelaren in koper, ijzer en wapens. Vanaf het begin van de 19e eeuw deed het dienst als zetel van de Akademie én als Rijksmuseum waar de Nachtwacht en andere bekende werken te bezichtigen waren. Toen het Rijksmuseum vertrok, bleef de Akademie en breidde zij over de jaren uit naar de omliggende grachtenpanden.

Mark Huijbregts

Blijf op de hoogte