Wat moet er in Nederland gebeuren om in de toekomst goed voorbereid te zijn op infectieziektenuitbraken? En hoe kunnen nadelige maatschappelijke effecten van toekomstige uitbraken worden beperkt? Over die vragen gaat een adviescommissie van de KNAW zich buigen.
Tijdens de coronapandemie werd duidelijk hoe hard beleidmakers wetenschappelijke kennis nodig hebben. Om de gevolgen van maatregelen te overzien en waar mogelijk te beperken gebruikten ze kennis variërend van (bio-)medische wetenschappen tot inzichten op sociaal, economisch, ethisch, psychologisch, pedagogisch en maatschappelijk vlak. Maar de beschikbare kennis en draaiboeken bleken vaak ontoereikend. Onder wetenschappers rees daarom de vraag: welke lessen kunnen we trekken?
De KNAW-adviescommissie Pandemic Preparedness Plan wil vanuit een brede wetenschappelijke blik inzichtelijk maken met welke investeringen en maatregelen Nederland beter voorbereid wordt op een volgende pandemie. Ze zullen daartoe onder meer in gesprek gaan met experts en organisaties op het gebied van pandemic preparedness.
De commissie gaat zich richten op vier lijnen. Ze kijkt naar de capaciteit en toegankelijkheid van de Nederlandse gezondheidszorg, die tijdens de pandemie slechts met grote moeite bestand bleek tegen de druk, met schaarste aan producten en gebrek aan capaciteit tot gevolg. Ook neemt ze de gedecentraliseerde inrichting van de gezondheidszorg onder de loep. Verder kijkt de commissie naar de maatschappelijke weerbaarheid van Nederland: hoe veerkrachtig zijn onze economie, het onderwijs, de sociale cohesie, onze grondrechten etc. Tot slot brengt ze technologische en andere innovaties in kaart die wellicht kunnen bijdragen aan een grotere weerbaarheid.
In november 2020 bracht de Group of Chief Scientific Advisors to the European Commission al een Europees advies uit over pandemic preparedness. Pearl Dykstra, hoogleraar empirische sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, droeg bij aan dat advies. Zij is ook voorzitter van de nieuwe KNAW-adviescommissie.