Hoe minder intensief je de bodem bewerkt, des te beter kan de bodem functioneren. Denk aan minder vaak de grond omploegen of meer gras-klavermengsels gebruiken als afwisseling. Dit concludeert een onderzoeksteam geleid door het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). Onverwachts geldt dit voor zowel gangbare als biologische boerenbedrijven. Deze belangrijke inzichten voor het verduurzamen van de landbouw verschijnen vandaag in het wetenschappelijke tijdschrift Science. 'Het biedt duidelijke aanknopingspunten waar elke boer wat mee kan.'
Ga direct naar: navigatie
Ga direct naar: inhoud
Minder intensief werkt beste voor landbouwbodem
Voedsel duurzamer verbouwen: hoe doe je dat het beste? Het is één van de grote uitdagingen: genoeg voedsel produceren zonder de bodem tekort te doen. Een gezonde bodem heeft namelijk heel veel functies – dat heet ook wel multifunctionaliteit – en voor duurzame landbouw moeten die behouden blijven.
'Een multifunctionele bodem is essentieel voor duurzame voedselproductie, omdat planten daar hun voedsel uit halen,' zeggen de onderzoekers van het NIOO, Wageningen University & Research en de Duitse Universität Tübingen. 'Daarnaast zijn er de onmisbare rollen van de bodem bij waterberging, omgaan met klimaatverandering en de onderdrukking van ziektes.'
Biologisch vs gangbaar
Uit onderzoek op boerenbedrijven verspreid over Nederland volgt nu, dat vooral de intensiteit van de grondbewerking bepaalt of de bodem alle functies kan behouden. Opvallend daarbij is, dat het verschil tussen gangbare en biologische bedrijven minder uitmaakt. Bij beide typen akkerbouwbedrijven blijkt er veel variatie in de bewerking van de grond en de bedrijfsvoering te bestaan.
'Het goede nieuws is dat bij gangbare landbouw, het overgrote deel dus, veel te winnen valt,' stelt bodemecoloog en hoogleraar Wim van der Putten van het NIOO. 'Bij alle, dus ook bij biologische, boerderijen is het op dit punt belangrijk om de grond niet te intensief te bewerken. Dat wil zeggen: minder ploegen bijvoorbeeld. Het omkeren van de bodem tijdens het ploegen is een erg grote verstoring voor het bodemleven.'
Meer dan minder ploegen
Niet alleen minder vaak ploegen maar ook meer gebruik maken van mengsels van grassen en vlinderbloemige planten zoals klavers draagt bij aan een multifunctionele gezonde bodem. Die kun je afwisselend gebruiken met de teelt van granen zoals tarwe, gerst, spelt en rogge.
Op ruim 50 Nederlandse akkerbouwbedrijven op zowel klei als zand deed het onderzoeksteam metingen. Dat ging steeds in tweetallen: een bedrijf met gangbare landbouw en een biologisch buurbedrijf. Het type bodem en andere omstandigheden lijken dan sterk op elkaar. 'Zo konden we ze als een soort tweelingen vergelijken,' verduidelijkt Guusje Koorneef. Samen met Sophie van Rijssel voerde zij haar promotieonderzoek uit op dit onderwerp.
Volledige bericht
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO)
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch onderzoek naar organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen, op het land en in het water.
Meer over dit instituut