Op 23 juni 2022 vond in het Trippenhuis de slotbijeenkomst van Gewaardeerd! plaats. Tijdens deze interactieve middag werden resultaten van het project besproken en werd er met de ruim honderd aanwezigen gewerkt aan concrete aanbevelingen voor toekomstbestendige wetenschapscommunicatie.
‘We moeten ook het grote verhaal vertellen over hoe wetenschap werkt’ aldus minister van OCW Robbert Dijkgraaf, toen hij aankondigde de komende tien jaar, jaarlijks één miljoen te reserveren voor een nationaal centrum voor wetenschapscommunicatie. Een investering, ‘zodat al die mensen die in Nederland bezig zijn met wetenschapscommunicatie meer met elkaar kunnen gaan samenwerken.’
In het kader van Wetenschapscommunicatie door wetenschappers: Gewaardeerd! kwamen wetenschappers, communicatieprofessionals en bestuurders bij elkaar om na te denken over het grote verhaal: wat is er nodig om wetenschapscommunicatie een volwaardige plek te geven binnen de academische wereld? Hoe kunnen wetenschappers die werk maken van wetenschapscommunicatie beter gewaardeerd én ondersteund worden binnen hun werkomgeving? Er werd stilgestaan bij de opbrengsten van het afgelopen jaar en opnieuw input opgehaald voor de handreiking over dit thema die in oktober 2022 aan Nederlandse universiteiten, onderzoeksinstituten, en het Ministerie van OCW wordt gepresenteerd.
Ward Peeters, Anne Land-Zandstra en Madelijn Strick van IMPACTLAB startten het eerste programmaonderdeel, genaamd De Praktijk, met inzichten uit impactmetingen van verschillende wetenschapscommunicatie-activiteiten. Het veelomvattende onderzoek door Frank Kupper, Anna Aris, Sem Barendse en Willemine Willems (Athena Instituut, VU) stond hierna centraal. De knelpunten en uitdagingen die zij tegenkwamen bij wetenschappers die wetenschapscommunicatie in de praktijk brengen werden door Kupper uitgelicht in gepersonifiseerde vorm: aan de hand van de ervaringen van fictieve wetenschapper ‘Zeus’.
Aansluitend werd in interactieve groepssessies - tevens ontwikkeld door de onderzoeksgroep van het Athena Instituut - aandachtig en enthousiast gewerkt aan praktische aanbevelingen voor kennisinstellingen en het Ministerie van OCW. Groepen werden onderverdeeld in de thema’s prioriteit, continuïteit en identiteit.
Uit deze en voorgaande sessies, blijkt dat er veel behoefte is aan een dialoog. Niet alleen tussen wetenschap en maatschappij, maar ook binnen de eigen organisatie en de wereld van wetenschap en wetenschapscommunicatie zelf. Ook is structurele financiële en praktische ondersteuning nodig, naast een overkoepelende wetenschapscommunicatiestrategie vanuit kennisinstellingen en koepelorganisaties. Andere aanbevelingen betroffen een herdefiniëring en diversificatie van landelijke UFO-profielen en implementatie van het Erkennen & Waarderen-beleid zodat er (meer) ruimte komt voor onderzoekers die zich inzetten voor wetenschapscommunicatie.
Het tweede deel van de middag stond in het teken van het scheppen van voorwaarden. De minister sprak zijn wensen en onlangs bekendgemaakte plannen uit om bij wetenschappers de druk van binnenuit enigszins van de ketel te halen en eindigde zijn videoboodschap met de vraag: ‘Hoe kan volgens u het nationaal centrum bijdragen aan faciliteren en waarderen van wetenschappers die werk maken van wetenschapscommunicatie?’
‘Wat ik vooral heel belangrijk vind is dat je ingangen in de samenleving hebt, dat je precies weet hoe je groepen uit de samenleving die je wilt bereiken, hoe je die ook daadwerkelijk bereikt met je communicatie.’ Kathleen Ferrier (voorzitter Unesco NL en pleitbezorger van Open Science)
In een paneldiscussie onder leiding van Peter-Paul Verbeek (Universiteit Twente) werden de kansen en knelpunten besproken die communicatie over wetenschap met zich mee kan brengen, met speciale aandacht voor jonge onderzoekers. Panelleden Kathleen Ferrier (Unesco), Jeroen Geurts (rector VU Amsterdam) en onderzoekers Erik van Sebille (Universiteit Utrecht) en Andrea Evers (Universiteit Leiden) onderschreven dat de juiste structuren op bestuurlijk niveau ingesteld moeten worden zodat er een rijke voedingsbodem ontstaat waarin wetenschapscommunicatie verder kan ontwikkelen. Het panel was heel positief over het nationale centrum voor wetenschapscommunicatie: het draagt niet alleen een belangrijke boodschap uit over het belang van wetenschapscommunicatie in het algemeen, maar kan ook bijdragen aan professionalisering en verdere inbedding van het vak in het wetenschappelijke landschap en daarbuiten.
De handreiking over het faciliteren en waarderen van wetenschappers die werk maken van wetenschapscommunicatie wordt in oktober 2022 aan Nederlandse universiteiten, onderzoeksinstituten, en het ministerie van OCW gepresenteerd. Meer informatie over de ontwikkeling van het rapport en Gewaardeerd! vindt u op de website van Gewaardeerd!
Deze interactieve middag bespraken we de opbrengsten van het afgelopen jaar en werken we gezamenlijk aan concrete aanbevelingen voor toekomstbestendige wetenschapscommunicatie.
Bekijk bijeenkomst